Klaster Feniksa - fabryka wszechświata
20 sierpnia 2012, 13:19Nowo odkryty klaser Feniksa to jeden z najbardziej masywnych i najjaśniejszych tego typu obiektów we wszechświecie. To także jedna z najpotężniejszych „fabryk“ wszechświata - każdego roku powstaje w nim aż 740 nowych gwiazd.
Jak zważyć galaktyki na potrzeby największych przeglądów nieba?
11 stycznia 2022, 05:34NCBJ koordynuje polski udział w największym w dotychczasowej historii przedsięwzięciu astronomii obserwacyjnej. W polu widzenia teleskopu budowanego w Chile znajdzie się jednorazowo obszar 40-krotnie większy od tarczy Księżyca. Obserwacje zaplanowane na 10 lat dostarczą m.in. danych o obiektach zmiennych. Naukowcy z NCBJ z zespołu ASTROdust już dziś przygotowują algorytmy, które wzbogacą zestaw informacji pozyskanych z obserwacji.
W średniowiecznym palimpseście odkryto fragment zaginionego pierwszego katalogu gwiazd
19 października 2022, 17:28Katalog Gwiazd Hipparchosa z Nikei jest pierwszym w dziejach ludzkości spisem koordynat wielu obiektów niebieskich. To słynne dzieło jest nam jednak nieznane, zaginęło. O jego istnieniu wiemy z przekazów, m.in. Klaudiusza Ptolemeusza (100 r. – 168 r.). Naukowcy z Francji i Wielkiej Brytanii donieśli właśnie o dokonaniu niezwykłego odkrycia. Jeden ze średniowiecznych palimpsestów z klasztoru św. Katarzyny na Półwyspie Synaj skrywa pod chrześcijańskim tekstem fragment Katalogu Hipparchosa.
Najstarszą, nieznaną wersję polskiego przekładu Koranu wydadzą filolodzy z Torunia
4 października 2018, 13:13Najstarszą i nieznaną do tej pory wersję polskiego przekładu Koranu wydadzą filolodzy z Centrum Badań Kitabistycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Autorami przekładu są Ignacy Domeyko oraz ks. Dionizy Chlewiński. Znak wodny na kartach rękopisu wskazuje na 1821 rok.
Nowe kierunki badań w Wielkim Zderzaczu Hadronów
26 maja 2021, 12:15Badacze z całego świata będą po raz drugi debatować nad przyszłością nowego kierunku badań w Wielkim Zderzaczu Hadronów pod Genewą, który ma zaowocować szczegółowymi pomiarami wysokoenegetycznych neutrin oraz otworzy nowe drogi poszukiwań ciemnej materii. Współautorem dyskutowanej propozycji nowego eksperymentu FLArE jest dr Sebastian Trojanowski z AstroCeNT i Zakładu Fizyki Teoretycznej NCBJ.
Instalacja artystyczna „Light Travel” popularyzuje idee fizyki kwantowej
4 marca 2022, 11:27Niedawno zadebiutowała popularyzująca ideę fizyki kwantowej instalacja artystyczna „Light Travel” dr Karoliny Wojnowskiej-Paterek, architektki z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Na początek można ją było zobaczyć w Centrum Nauki Experyment w Gdyni. Projekt z dziedziny „art and science” artystka zrealizowała z mężem, prof. fizyki Tomaszem Paterkiem z Uniwersytetu Gdańskiego.
Potwierdzono twierdzenie Hawkinga o powierzchni czarnych dziur. Polacy wśród odkrywców
12 września 2025, 09:14Przed 10 laty 14 września 2015 roku interferometr LIGO zarejestrował pierwsze fale grawitacyjne wykryte przez człowieka (o ich odkryciu poinformowano 11 lutego 2016 roku). Ludzkość zyskała 3. sposób badania kosmosu, po falach elektromagnetycznych i promieniowaniu kosmicznym. Tym razem zaobserwowaliśmy zaginanie czasoprzestrzeni. Obecnie LIGO rutynowo wykrywa fale grawitacyjne. We współpracy z Virgo (Włochy) i KAGRA (Japonia) tworzy sieć LVK, która średnio co trzy dni rejestruje fale pochodzące z połączenia czarnych dziur. Teraz naukowcy z LVK zdobyli drugi w historii, i jednocześnie najdokładniejszy, dowód obserwacyjny, na prawdziwość teorii o powierzchni czarnych dziur Stephena Hawkinga.
S5-HVS1 – najszybsza gwiazda hiperprędkościowa ucieka z Drogi Mlecznej
15 listopada 2019, 10:34Międzynarodowy zespół astronomów poinformował o odkryciu najszybciej poruszającej się gwiazdy w Drodze Mlecznej. Jej prędkość względem centrum naszej galaktyki wynosi ponad 6 000 000 km/h. Przed około 5 milionami lat ta hiperprędkościowa gwiazda znajdowała się w centrum Drogi Mlecznej. Została stamtąd wyrzucona przez czarną dziurę. Gwiazda ma prędkość, która pozwala jej opuścić Galaktykę.
Sposób na przyspieszenie działania pamięci magnetycznych
18 marca 2007, 09:57Naukowcy z Jülich w Niemczech odkryli nową metodę przełączania stanów magnetycznych. Ten najszybszy znany nam sposób przełączania uzyskiwany jest za pomocą zewnętrznego pola magnetycznego. Może on posłużyć do budowy nowych urządzeń pamięci masowej.
Rekordowa serweta koniakowska
19 stycznia 2022, 05:32Pani Zuzanna Ptak z Koniakowa wykonała z córkami i wnuczką największą serwetę koniakowską. Szesnastego stycznia imponujące osiągnięcie zostało zatwierdzone przez polskie Biuro Rekordów. Serweta ma średnicę 5,32 m. Przed przyszyciem do czarnego materiału i nakrochmaleniem jej waga wynosiła 5 kg 550 g. Podczas 4-miesięcznego dziergania koronczarki zużyły 61 km nici (11 kłębków).
